زیدبن علی که بود

این امامزاده در دهستان ده‌علی (خرمدشت) که در ۲۸ کیلومتری شمال کوهبنان واقع است قرار دارد. امام زاده زیدبن علی با شش واسطه به امام علی‌(ع) می­رسد که عاقبت به دست جاسوسان خوارج در روستای ده­علی به شهادت رسید. بدنش در این روستا مدفون و سر مبارک او را در بم نزد حاکم آن­جا به طمع اخذ جایزه بردند و سرانجام در باغی دفن شد که امروزه زیارتگاه دوستداران اهل بیت (ع) در بم است.

بنا بر قولی که از قدیم در افواه مردم بوده و کتاب تاریخ امام زادگان آن را تأئید می کند چنین است که: امامزاده زید بن داوود بن زیدبن علی بن الحسین(ع) از نوادگان حضرت امام علی بن الحسین امام چهارم شیعیان جهان می باشد که در جریانات سیاسی بعد از شهادت امام رضا(ع) در ایران متواری شده است و از طرف حاکم وقت برای سر ایشان جایزه تعیین گردید.

لذا ایشان برای نجات خود از این شهر به آن شهر و از این روستا به آن روستا در حرکت بوده تا این که به روستای کهن در 20 کیلو متری شرق محل شهادت و از آنجا به رتک در 6 کیلومتری محل شهادت آمده است، بالاخره ایشان به محلی که اکنون مرقد مطهر آن جناب واقع گردیده رسیده، در اینجا به چوپانی که بوکنی داشته و گوسفندان خود را در آن نگهداری می کرده پناهنده شده است، اما چوپان که به شخصیت ایشان پی برده بود نیمه های شب به طمع جایزه ایشان را به شهادت رسانده، سر مبارک آن بزرگوار را از تن جدا می کند، پیکر مطهر ایشان را در همان محل دفن کرده و سر آن بزرگوار را برای دریافت جایزه به بم که محل حکومت وقت بوده منتقل می نماید، سر مبارک آن حضرت را در همان جا دفن می کنند، لذا امامزاده زیدبن علی دارای دو مقبر می باشد که یکی در محل دفن پیکر مطهر آن حضرت و دیگری در بم که سر آن بزرگوار مدفون است و به راس الزید مشهور است.

 زندگینامه امامزاده سیّد زید روستای ده­ علی

به قولی دیگر این که در حدود اوایل دهه 1380 از طرف مؤسسه دائرةالمعارف بقاع متبرکه به قلم آقای محمد مهدی فقیه محمدی جلالی(بحرالعلوم) تدوین شده منتشر گردیده است و نسب ایشان را با شش واسطه به حضرت علی(ع)می رساند و این طور می نویسد: «سید زید بن حسین بن احمد بن محمدالابلة بن محمد بن عمراباطراف بن علی امیرالمؤمنین(ع)».

او می نویسد: «وی سیدی جلیل القدر، عظیم الشأن و دیندار بود، او از شهدای بنام اهل بیت است، که بر طبق تذکره های محلی به دست عمال خوارج به شهادت رسیده است».

ابوالحسن عمری نسّابه در باره جد امامزاده زید بن علی می نویسد: «فرزندان جعفر بن محمد اُبلّه بر اثر ظلم عمال عباسی در شهر های مختلف مخفی و متفرق شدند، لذا اسحاق و یعقوب فرزندان جعفر به قم و مظفر به فارس و محمد و هاشم به ری سپس به کرمان منتقل شدند، سید محمد در کرمان مخفیانه می زیست تا اینکه صاحب فرزندی به نام احمد شد، احمد نیز 3 فرزند ذکور داشت که یکی از آنها سید حسین پدر امامزاده زید است.

سید حسین در بم سکونت داشت و از موقعیت خوبی برخوردار بود، در آن جا صاحب فرزندی بنام زید شد، زید سیدی جلیل القدر و دیندار بود. او به همراه دیگر امامزادگان در قیام علیه خوارج شرکت داشت، و پس از شکست قیام مذکور تحت تعقیب قرار گرفت و عاقبت به دست جاسوسان خوارج در روستای ده علی به شهادت رسید بدنش در این روستا مدفون و سر مقدس او را در بم نزد حاکم آن جا بردند و سر انجام سر مقدس را در باعی مدفون شد که امروز زیارت گاه دوستداران اهل بیت(ع) در بم است».[1]

کتبی که آقای محمد مهدی فقیه محمدی جلالی استفاده کرده اند عبارتند از: المجدی: 250- 249، الفخری: 181، الشجرةالمبارکه: 216، تهذیب الانساب: 303، منتقلة الطالبیه: 8، الدرة الذهبیه 2: 184- 183، مزارات کرمان 2: 229-228.

به سال 1068 ﻫ ق یک زوج به نام های محمد و حلیله بنایی برمدفن پیکر ایشان ساختند و سنگی بر بالای سردر حرمخانه نصب نموده اند که ابیات زیر روی آن نقش بسته است و اکنون موجود می باشد. نام امامزاده، بانیان و ماده تاریخ آن(خجسته) به حروف ابجد مشخص شده است.
انجام گرفت این جلیله
بی شبهه خجسته شد خجسته
مدفون شد اندرین بوم

از سعی محمد و حلیله
تاریخ عمارت خجسته
زیدبن علی شهید معصوم
.
منبع: https://kohbaanan.ir/